Με αφορμή την πρόσκληση του Άμμου για τη δημοσίευση ενός αγαπημένου ποιήματος ως αντίδραση στο κλίμα των ημερών επέλεξα το ποίημα Κωνσταντίνου Π. Καβάφη - Η Σατραπεία.
====ΚΚ====
Τι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένος
για τα ωραία και μεγάλα έργα
η άδικη αυτή σου η τύχη πάντα
ενθάρρυνσι κ' επιτυχία να σε αρνείται·
να σ' εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες,
και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες.
Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις
(η μέρα που αφέθηκες κ' ενδίδεις),
και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα,
και πιαίνεις στον μονάρχην Αρταξέρξη
που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του,
και σε προσφέρει σατραπείες, και τέτοια.
Και συ τα δέχεσαι με απελπισία
αυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις.
Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι' άλλα κλαίει·
τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών,
τα δύσκολα και τ' ανεκτίμητα Εύγε·
την Αγορά, το Θέατρο, και τους Στεφάνους.
Αυτά πού θα στα δώσει ο Αρταξέρξης,
αυτά πού θα τα βρείς στη σατραπεία·
και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις.
Πρώτα θα πω κάτι για τις μουσικές υποδοχής μας στο μπλογκ σου. Έχουν πάντα μια αίσθηση αγκαλιάς. Μπαίνεις και δεν θέλεις να φύγεις, δεν θέλεις να τελειώσει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι μετά. Δεν πειράζει. Η αθώα καρδιά κι αν ενδώσει, πάλι θα γυρίσει. Δεν τον χάνει τον δρόμο της. Κερδισμένη θα είναι πάντα. Αυτός που δεν θα βρει τον δρόμο να επιστρέψει θα είναι αυτός που πάντα φλέρταρε τον Αρταξέρξη μέσα του. Κι αν από αδυναμία δεν καταφέρει να γυρίσει, ή ίσως από εθισμό στα εύκολα, κάποιοι που δεν μπορεί παρά να τον αγαπούν ακόμα και τέτοιον, νομίζω πως θα κουβαλήσουν στους δικούς τους ώμους την αδυναμία του και ίσως αδιόρατα για τα μάτια των πολλών την ύστατη στιγμή να του ανοίξουν αυτόν τον άλλο δρόμο. Ας βρίσκεται για κάθε άνθρωπο τουλάχιστον άλλος ένας που να τον αγάπησε πολύ και όλα έτσι έχουν ελπίδα νομίζω...
Πρόσεχε τον εαυτό σου, είτε ενδίδεις είτε όχι... σε χρειάζομαι...
Χαίρομαι πολύ, γιατί αυτό είναι το κριτήριο της επιλογής των κομματιών που αποτελούν το μουσικό φόντο. Να κάνουν ευχάριστη την παραμονή του επισκέπτη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΘέλει όλο και περισσότερη δύναμη να μείνει κανείς μακριά από τους ισχυρούς. Πραγματικά η αγνή καρδιά ακόμα κι αν εγκλωβιστεί, όταν θα βρει την ευκαιρία, θα ξεφύγει. Είναι στ'αλήθεια χρέος μας να κρατάμε ανοιχτό αυτό το δρόμο. Θα έλεγε κάποιος πως δεν τους αγαπάμε γιατί είναι επώδυνη η απομάκρυνση αυτή,μα στην πορεία του χρόνου θα φανεί πόσο χειρότερες είναι οι συνέπειες που έχει η αλλοτρίωση.
Να είσαι καλά.
Αγαπημένη η λεπτή ειρωνεία του Καβάφη. Έχει ενδιαφέρον ότι το ποίημα αναφέρεται σε έναν έλληνα αγωνιστή, το Θεμιστοκλή, που κατέφυγε στα τελευταία του στην αυλή των Περσών ως σύμβουλος για ελληνικά θέματα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝαι, είχε ένα δικό του τρόπο για να περνά, πολλές φορές και μέσα από πραγματικά ή φανταστικά γεγονότα του παρελθόντος τα πιστεύω του χρησιμοποιώντας συχνά -άλλοτε πιο ξεκάθαρα όπως εδώ κι άλλοτε πιο συγκαλυμμένα - μια πολύ κομψή πάντα ειρωνεία.
ΑπάντησηΔιαγραφήEna wraio kai pikro poiima me alitheia
ΑπάντησηΔιαγραφήPolu aisiodoxa ayta pou les, Vasiliki kai me glukytita.
ΑπάντησηΔιαγραφήEgw pali pisteyw oti kammia fora einai kalo na endidoume giati dieyrynoume tous orizontes mas, wrimazoume kai gnwrizoume pio oloklirwmena ti zwi kai ton eayto mas. Kata vathos an theloume exoume ti dynami na orthopodisoume meta akoma kai xwris exwteriki voitheia.
ΑπάντησηΔιαγραφήKalutera na pame stin kolasi kai meta na epistrepsoume para na eimastan panta ston kipo tis Edem agnoi kai adaeis. Kai varetoi kai dogmatikoi kai xwris katanoisi.
Syxna fovomaste na zisoume epikindynws kai xrisimopoioume tin ithiki san aspida kai san klironomia-mandya tis Diianeiras.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυμφωνώ μες τη Vain απόλυτα στο "να ενδίδεις" σε προσωπικές σχέσεις. Αλλά θέλω να πω σχετικά με το "να ενδίδεις" ως πολιτική κίνηση, ότι από τις περασμένες εκλογές που τελικά ψηφίσαμε (οι Έλληνες, όχι εσείς προσωπικά)το κόμμα με την μικρότερη περιβαλλοντική συνείδηση και αυτό γίνεται παγκοσμίως, το να ενδίδεις έχει γίνει τρόπος ζωής. Να ενδίδεις στον καταναλωτισμό, την αδιαφορία και τον φιλοτομαρισμό. Το μοτό είναι "σώζων ευατόν σωθήτω" (δεν ξέρω αρχαία και από ορθογραφία σκράπας -δεν το συζητώ)και πια ο καένας -όπως έκανε και ο Θεμιστοκλής- κοιτά να προσφέρει το καλύτερο στον ευατό του. Και φυσικά δεν μπορείς να τον κατηγορήσεις. Το μεγαλείο αυτού του ποιήματος έγκειται στα ανθρώπινα πάθη. Και κανέναν δε μπορείς να κατηγορήσεις επειδή είναι μικρός αφού είναι άνθρωπος... Έχω μια απογοήτευση γενικώς...
ΑπάντησηΔιαγραφήExeis apoluto dikio alla syxna oi anthrwpoi prepei dustyxws na kanoun tragika lathi prwta gia na mathoun.(Vevaia i alitheia einai to perivallon to exoume gamisei!)
ΑπάντησηΔιαγραφήAlla otan genikws endideis suneidita kai xwris kammia enoxi tote to krima einai sto laimo sou.
Συμφωνώ για την απομάκρινση, και βέβαια συμφωνώ και αν το θες το παλεύω κιόλας με πολύ κοστος... μόνο να αγαπάμε ήθελα να πω, ακόμα κι αυτούς που ενδίδουν, έστω και απομακρινόμενοι και απ' αυτούς.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤώρα διάβασα τα σχόλια σας Vian και Ινδιάνας.
ΑπάντησηΔιαγραφήVian, δεν υπάρχουν -κατά τη γνώμη μου- κανόνες. Εξάλλου δεν γνωρίζω κανέναν άνθρωπο που να κατοικεί στην Εδέμ! Πολύ περισσότερο τηρώντας ηθικούς νόμους. Δεν είναι νομίζω ηθικό το ζήτημα και ποτέ δεν ήταν. Ούτε πιστεύω πως κι εσύ ενδίδεις παντού για να γίνεις σοφότερη. Ούτε πάλι πιστεύω πως όπου ενδώσεις οπουδήποτε μπορείς και να επιστρέψεις μετά άνετος και ωραίος και πλουσιότερος σε εμπειρίες. Και τα παιδιά που ενδίδουν στα ναρκωτικά γιατί αδυνατούν να επιστρέψουν; Όχι, δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Και γενικεύοντας κινδυνολογούμε. Όπως εγώ καταλαβαίνω το ποίημα και αφαιρώντας την αυστηρά πολιτική χρειά της πρώτης ανάγνωσης, καταλαβαίνω πως δεν μπορείς να ξεπουλάς τις αρχές και τους στόχους της ζωής σου, αυτά για τα οποία ματώνεις να ακολουθήσεις, προκειμένου να κερδίσεις εύνοιες και καλοπέραση υποτασσόμενος σε κάτι ή κάποιους που δεν σου ταιριάζουν, αλλά μόνο σε βολεύουν. Αν το κάνεις πιθανότατα δεν θα μπορέσεις όντως ποτέ να επιστρέψεις γιατί η διαφθορά είναι ένας ατέλειωτος κατήφορος και οι ευκολίες που σου παρέχει αδρανοποιούν την ψυχή και το πνεύμα του ανθρώπου αυτού που θέλει να τα κρατά ενεργά. Δεν είναι καθόλου ρομαντικό το ζήτημα ούτε γλυκό. Είναι πολύ σκληρά ρεαλιστικό. Εγώ μόνο τονίζω -πρώτα στον εαυτό μου- πως οι άνθρωποι είναι άνθρωποι και γι' αυτούς που ενδίδουν πρέπει να έχουμε κατανόηση, αφού και τα πάθη μας και οι αδυναμίες μας ανθρώπινα είναι και όλους μας αφορουν.
Την καλημέρα μου και καλό μήνα!
Giati epimeneis na me les "Vian"? Giati synexeia aytos o anagrammatismos, Vasiliki? Mporw na mathw?
ΑπάντησηΔιαγραφήAyta pou grafeis ta exw katalavei ki egw pantws. Aplws anefera mia alli diastasi. Kai otan milaw gia Edem, milaw gia mia "sumvatiki" kai "prostateymeni" zwi.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠολυεπίπεδος ο Καβάφης στον τρόπο που σκέπτεται και τα γραφόμενά του έχουν εφαρμογή σε πολλές διαφορετικές καταστάσεις. Πιστεύω πως είναι πολύ χαρακτηριστικό αυτό το ποίημα. Εμπεριέχονται και οι εσωτερικές του συγκρούσεις. Η ειρωνική του διάθεση πηγάζει και θέληση αυτοσαρκασμού. Γνωρίζει τους περιορισμούς που έχει η ανθρώπινη φύση, γι αυτό ακόμα και σε πράγματα για τα οποία είναι πολύ πιο απόλυτος λέει: "Όσο Μπορείς".
ΑπάντησηΔιαγραφήΕδώ βέβαια αναφέρεται κυρίως σε αυτούς που ενδίδουν ενώ άλλα προστάζει η συνείδησή τους.
Είναι καλό να αναζητούμε καινούρια πράγματα στη ζωή, αλλά το να προδίδουμε τις αρχές μας είναι καταστροφικό. Την είσοδο την έχουν στρωμένη με λουλούδια οι "σατράπες", αλλά η έξοδος είναι καγκελόφρακτη. Είναι δυνατοί όσοι δεν ενδίδουν και σίγουρα ακόμα πιο δυνατοί όσοι δραπετεύουν, όμως είναι ελάχιστοι αυτοί. Εκείνοι που δεν έχουν καμμιά ελπίδα, είναι όσοι αλλοτριώνονται και γίνονται ένα με το σύστημα της "σατραπείας". Πολλές φορές στη ζωή ακούσια ή εκούσια περνάμε την πόρτα της, αλλά πρέπει να κάνουμε όσα μπορούμε για να υπάρχει ο κόσμος έξω από τα τείχη της, ώστε να υπάρχει διέξοδος. Μπορεί να λείπουν τα φανταχτερά πλούτη, αλλά μακριά της υπάρχουν πράγματα, που αξίζουν πολύ περισσότερο και δεν τα εξανεμίζει ο χρόνος. Η επιλογή είναι δική μας.
Ένα διπλό συγνώμη Vain!
ΑπάντησηΔιαγραφήΠρώτον για την αλλαγή του ονόματός σου, που δεν έγινε σε καμία περίπτωση εσκεμμένα: Έχω έναν βαθμό δυσλεξίας και κάνω τέτοια λάθη σε κάποιους συνδιασμούς γραμμάτων, κυρίως στους αγγλικούς χαρακτήρες.
Κι ένα δεύτερο συγνώμη γιατί μαλλον σε εκνεύρισα και δεν ήταν στις προθέσεις μου ούττε κι αυτό, πιθανόν έγραψα βιαστικά και απρόσεκτα.
Να είσαι καλά και να με συγχωρέσεις, εντάξει;
Πολύ ωραία η τοποθέτηση και η ερμηνεία σου Sot, πολύ και μεγάλο ευχαριστώ!
ΑπάντησηΔιαγραφήNo problem, vasiliki, ok!
ΑπάντησηΔιαγραφήSot, giati grafete se style didaktiko, den to katalavainw! "Είναι καλό να αναζητούμε καινούρια πράγματα στη ζωή, αλλά το να προδίδουμε τις αρχές μας είναι καταστροφικό". Eipe kaneis edw oti tha prodide mexri kai tis arxes tou? Tin exeis dei kati se mellontikos Arxiepiskopos? :-) Toulaxiston einai kalogrammeno to comment sou.
Βασιλική : Να είσαι καλά
ΑπάντησηΔιαγραφήVain : Φυσικά και δε σχετίζεται με κανένα εδώ. Έχει να κάνει με αυτό που ανέφερα παρακάτω για την αλλοτρίωση. Άλλωστε με άλλα λόγια το ίδιο γράψαμε. Το να κάνεις πράγματα αντίθετα με τη συνείδησή σου είναι το πιο αποφασιστικό βήμα προς την αλλοτρίωση. Αυτή είναι πολύ μεγαλύτερο από τα τείχη της σατραπείας εμπόδιο στην απόδραση.
Και να ήθελα δεν προλαβαίνω :)
Μπορεί η νύχτα να βάζει επίσκοπο κι η αυγή μητροπολίτη, όμως δε φτάνει ο χρόνος για να αφήσω γένια. Αν παρατηρήσεις κάποιον να έχει αφήσει γένια τον τελευταίο καιρό, τότε είναι ύποπτος πως έχει τέτοιες βλέψεις :)