Τετάρτη 11 Ιουλίου 2007

Fairuz - Ηρώδειο 7.7.2007 (ΙII) - Κριτικές για τη συναυλια της Fairuz



Παραθέτουμε κάποιες κριτικές για το ιστορικό γεγονός του περασμένου Σαββάτου.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ :
Hμερομηνία δημοσίευσης: 10-07-07
Ο άλλος μουσικός δρόμος όπως τον έδειξε η Φαϊρούζ
Της Γιωτας Συκκα

Στη συναυλία της ο νεοπλουτισμός δεν είχε θέση. Η λαϊκοπόπ, άλλωστε, είτε είναι ελληνική είτε αραβική, βασίζεται στο ίδιο πατρόν. Μικρές ευχάριστες μουσικές φράσεις και σύγχρονο μπιτ. Εμπνευστής της; Η δυτική βιομηχανία. Ο άλλος δρόμος, που μας έδειξε το βράδυ του περασμένου Σαββάτου η Φαϊρούζ, ήταν ο αληθινός εκσυγχρονισμός. Το να στηρίζεσαι στην παράδοσή σου και να επιχειρείς κάτι σύγχρονο. Να τη φέρνεις στο παρόν με ταλέντο και δημιουργικότητα. Το κάνει άλλωστε δεκαετίες τώρα και το κοινό την αγαπά με δέος. Με ένταση την υποδέχτηκαν και στο Ηρώδειο. Ολοι αυτοί που έφτασαν από κάθε γωνία της γης να την ακούσουν. Από τη Μέση Ανατολή, αλλά και από την Αυστραλία και την Αμερική. Ετοιμοι να στηριχθούν στη δωρική της μορφή και να τη στηρίξουν. Στο ελληνικό κοινό όμως, η βραδιά έδειξε πολλά. Στο τραγούδι της η 72χρονη Φαϊρούζ έκλεινε τα πάντα. Τη βάση της λαϊκής παράδοσης του Λιβάνου εμπλουτισμένη με χίλια δυο στοιχεία. Από τους Γάλλους συνθέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι το Χόλιγουντ, και από τα ταγκό ώς την τζαζ. Σαν ποικίλματα ενορχηστρωτικά. Μπλεγμένα αριστοτεχνικά το ένα με το άλλο, όπως μπλέκουν στη μουσική κάθε αληθινού κοσμοπολίτη. Αυστηρά και ευλαβικά παρουσιασμένα. Αλλωστε, ακόμη και το κοσμικό τραγούδι στην παράδοσή της είναι ποτισμένο με θρησκευτικότητα και έντονο συναισθηματισμό. Αλλά συγχρόνως με ένα αίσθημα να σε ξεσηκώνει. Απόδειξη τα κορίστια με τις μαντίλες στα πρόσωπα και τα ευλύγιστα κορμιά που κινητοποιήθηκαν στο άνω διάζωμα

Ούτε ένα χαμόγελο δεν μας έσκασε. Ομως οι ιέρειες δεν χαμογελάνε. Μια κουβέντα δεν είπε. Μερικοί παραξενεύτηκαν. Τους φάνηκε στητή για τα γούστα τους. Αυστηρή και ακίνητη. Οπως ήταν ο δικός μας Μπιθικώτσης και ο Καζαντζίδης τη δεκαετία του ’50. Αγέρωχοι και στις πιο δραματικές μουσικές τους διηγήσεις.

Ηταν κι αυτό το ρίγος των βιολιών. Η ορχήστρα που γλιστρούσε με γοητεία και αίσθημα και η χορωδία, ευέλικτη και πειθαρχημένη. Υπήρχε το λαϊκό στοιχείο με ένα έντεχνο ένδυμα στο Ηρώδειο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν του στέρησε τους χυμούς του. Τη χαρά και τον λαϊκό αισθησιασμό.

Να ένα καλό δίδαγμα για τους δικούς μας έντεχνους συνθέτες που εδώ και χρόνια νομίζουν ότι καταξιώνονται παίζοντας τα τραγούδια τους με ορχήστρες, ξενερώνοντάς τα.
************************
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ:

Αλλος από Βηρυτό κίνησε κι άλλος από Παλαιστίνη
Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

Εμείς που βαφτίζουμε «μύθο» ακόμα και δισκογραφικά κατασκευάσματα περιορισμένης διάρκειας ή που ζούμε αντιμετωπίζοντας την Ανατολή συνήθως με τη συνείδηση του τηλεθεατή, ίσως προχθές στο Ηρώδειο να μην είχαμε διακρίνει παρά μια σπουδαία κυρία του αραβικού τραγουδιού. Να μην είχαμε αντιληφθεί γιατί η μεγάλη φωνή και η δωρική παρουσία της 72χρονης Φαϊρούζ συνιστούν έναν μύθο που πλέον δεν ανήκει καν στην ίδια και γιατί αυτή η αγέλαστη, απολύτως ακίνητη ερμηνεύτρια, θεωρείται η «έβδομη κολόνα του Μπααλμπέκ».

Η πρώτη και μοναδική συναυλία της Λιβανέζας Φαϊρούζ στην Ελλάδα ήταν, όμως, μια τελετουργία με αναπόσπαστο κομμάτι της τη συμμετοχή από τις κερκίδες του πολυάριθμου αραβόφωνου κοινού: από όσες βραδιές στο Ηρώδειο μπορούμε να ανακαλέσουμε, ήταν η πρώτη φορά που αισθανθήκαμε φιλοξενούμενοι σε μια γιορτή που δεν μας ανήκε αλλά που το νόημά της μπορούσαμε να συλλάβουμε διά των αισθήσεων.

Δεν καταλαβαίναμε φυσικά το περιεχόμενο των τραγουδιών όσο κι αν μια οικογένεια δίπλα προσπαθούσε να μας μάθει τα ρεφρέν: Παλαιστίνιοι από τη Χάιφα είχαν έρθει ειδικά για τη συναυλία. Δεν ήταν οι μόνοι. Εκατοντάδες Αραβες ήρθαν από τη Μέση Ανατολή κι από πιο μακριά, την Αμερική ή την Αυστραλία. Αλλοι έφτιαχναν παρέες με άνδρες που προπορεύονταν και γυναίκες που ακολουθούσαν, καλυμμένες από το κεφάλι μέχρι τους αστραγάλους. Κι άλλοι πιο κοσμοπολίτες συνόδευαν γυναίκες εξωτικής ομορφιάς, ντυμένες αποκαλυπτικά και πανάκριβα. Και πόσα νέα παιδιά άνοιγαν σημαίες του Λιβάνου και εξηγούσαν πώς ήρθαν με τσάρτερ για μία μέρα από τη Βηρυτό!

Ξημερώματα Σαββάτου η Φαϊρούζ έκανε την πρόβα της στο Ηρώδειο. Ηταν η μόνη στιγμή που επέτρεψε μερικές φωτογραφίες
Προσκύνημα

Αλλά είναι γνωστό ότι κάθε μία από τις σπάνιες συναυλίες της ορθόδοξης χριστιανής Φαϊρούζ έχει για όλους τους Αραβες περίπου τη σημασία που έχει η Μέκκα για τους μουσουλμάνους: εύχονται τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους να μπορέσουν να προσκυνήσουν το μουσικό σύμβολο της αραβικής τους ψυχής.

Γι' αυτό τουλάχιστον το μισό από το κατάμεστο θέατρο ήταν κατειλημμένο από αυτό το κοινό. Από την ακριβή διακεκριμένη ζώνη μέχρι και τα πιο ψηλά διαζώματα, η διάταξη καθρέφτιζε τις ταξικές διαφοροποιήσεις του αραβικού κόσμου. Κι όμως ήταν όλοι συμμέτοχοι.

Κι όλοι σηκώθηκαν όρθιοι στις πρώτες νότες της 40μελούς αρμενικής ορχήστρας της Οπερας του Ερεβάν που, υπό τον Κάρεν Ντουργκάριαν, ξεκίνησε παίζοντας τον ελληνικό εθνικό ύμνο - μια απόδειξη της γοητευτικής τυπολατρίας και αβρότητας της Ανατολής. Ακολούθησε ο εθνικός ύμνος του Λιβάνου. Και ύστερα το πρώτο τραγούδι από μια καταπληκτική 7μελή μικτή χορωδία.

Τεράστια η εκπροσώπηση του αραβικού κόσμου στη συναυλία της Φαϊρούζ. Και διαφορετική...
Μια ορχηστρική εισαγωγή και άπλετο φως πάνω στο κόκκινο χαλί που οδηγούσε στο μικρόφωνο, προλόγισε τη Φαϊρούζ. Εφτασε μεγαλειώδης με το μακρύ αστραφτερό της φόρεμα. Κι αποθεώθηκε πριν ανοίξει το στόμα της, καθώς στάθηκε ευθυτενής μπροστά στο μικρόφωνο. Κανένας ακκισμός προς το κοινό ή προς τους επισήμους - ήταν εκεί από τη Σούζαν Μουμπάρακ, σύζυγο του Αιγύπτιου προέδρου και επικεφαλής της Διεθνούς Κίνησης για την Ειρήνη, υπέρ της οποίας έγινε η συναυλία, μέχρι τη σύζυγο του πρωθυπουργού Νατάσα Καραμανλή και τους υπουργούς Εξωτερικών και Ναυτιλίας Ντ. Μπακογιάννη και Μ. Κεφαλογιάννη. Κι από τη Μαριάννα Βαρδινογιάννη, πρόεδρο της «Ελπίδας», στην οποία διατέθηκε μέρος των εσόδων, μέχρι την Ειρήνη Παπά, τη Μαρινέλλα, τον Γιώργο Νταλάρα, την Ελευθερία Αρβανιτάκη.

Το ρεπερτόριο της Φαϊρούζ εναλλασσόταν με αυτό της χορωδίας για να μπορεί να ξεκουράζεται λίγο στα παρασκήνια. Ερμήνευσε το είδος που την έκανε διάσημη όταν μαζί με τα αδέλφια Ραμπάνι (τον πεθαμένο πλέον σύζυγό της Ασί και τον Μανσούρ) άλλαζαν την αραβική μουσική, μπολιάζοντας την παράδοση με ευρωπαϊκούς ρυθμούς. Ερμήνευσε από χορευτικά κομμάτια μέχρι πατριωτικά τραγούδια (κάνοντας το Ηρώδειο να σειστεί και μόνο με την αναφορά στη «Βηρυτό»), τραγούδια από αραβικά μιούζικαλ και Μότσαρτ με αραβικούς στίχους.

Αν και δεν είπε τα μεγάλα της τραγούδια όπως το «Wa Habibi» ή κάποιον από τους χριστιανικούς ύμνους, για τους περισσότερους έμοιαζε να αρκεί η παρουσία της, ολύμπια και μητρική. Αυτονόητος ο σεβασμός. Το αραβόφωνο κοινό που αποενοχοποιημένο χόρευε τσιφτετέλι στις κερκίδες όταν τραγουδούσε η χορωδία, χειροκροτούσε ρυθμικά και λικνιζόταν ελάχιστα και διακριτικά όταν έβγαινε εκείνη.

Επευφημίες και χειροκροτήματα έβγαλαν τη Φαϊρούζ 2-3 φορές στη σκηνή, αγέλαστη, μελαγχολική και αγέρωχη μέχρι τέλους. Μια ελαφρά υπόκλιση. Κι αυτό ήταν. «Η Φαϊρούζ έχει ήδη φύγει», ανακοινώθηκε στους απογοητευμένους κάμεραμεν και φωτογράφους απ' όλο τον κόσμο που ήλπιζαν αυτή τη φορά να κερδίσουν μια εικόνα της «ψυχής του Λιβάνου».
************************
ALPHA:
Μοναδική συναυλία της Φαϊρούζ για τα παιδιά της Μέσης Ανατολής

Μάγεψε με τη φωνή της η διεθνούς φήμης ερμηνεύτρια και σύμβολο πολιτισμού και ανθρωπιάς της Μέσης Ανατολής Φαϊρούζ στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, στη μοναδική συναυλία που έδωσε η Λιβανέζα καλλιτέχνης αυτή τη χρονιά, γεγονός ιδιαίτερα τιμητικό για τη χώρα μας. Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία της η πρώτη κυρία της Αιγύπτου και πρόεδρος της Διεθνούς Κίνησης Γυναικών για την Ειρήνη Σούζαν Μουμπάρακ, η οικογένεια Βαρδινογιάννη και πολλοί εκπρόσωποι της πολιτικού, επιχειρηματικού και καλλιτεχνικού χώρου. Τα έσοδα της συναυλίας θα διατεθούν για τη στήριξη των παιδιών-θυμάτων των ενόπλων συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή.


================================
Είναι παράλειψη το ότι δεν είχαμε δώσει και το link για τη σπουδαία συνέντευξη της Fairuz στο LIFOLAND που δείχνει όλη την απλότητα και το μεγαλείο του χαρακτήρα της

5 σχόλια:

  1. Σ' ευχαριστώ και από εδώ πάρα πολύ που ήρθες και μ' επισκέφτηκες και μου έδωσες έτσι την ευκαιρία να διαβάσω τα δημοσιεύματα που ανέβασες. Η Φαϊρούζ είναι μία, αλλά υπήρξε και υπάρχει, έστω σαν άπιαστο για μας μέγεθος αλλά υπαρκτό θαύμα ενσαρκωμένο για την ανθρώπινη φύση. Δεν έβαλα ποτέ καμία δίπλα της και μάλλον δύσκολο να βάλω. Λέω συνέχεια δόξα τω Θεώ που αξιώθηκα να τη ζήσω στο Ηρώδειο, όπως έλεγα και πριν που μόνο την άκουγα απλά επειδή υπάρχει.
    Σ' ευχαριστώ φίλε πολύ!
    Καλό σου βραδάκι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Η κριτική της Γιώτας Συκκα στην Καθημερινή είναι από τις καλύτερες που διάβασα. Είναι η μόνη που αναφέρθηκε στο τραγούδι της Φαιρούζ ως έντεχνο. Έπιασε δηλαδή την ουσία με ακρίβεια.
    (Βέβαια, η δόξα ανήκει στους αδελφούς Ραχμπανί και στο γιο της Φαιρούζ, Ζιάντ Ραχμπανί, που δημιούργησαν το έντεχνο αραβικό τραγούδι, εισάγωντας δυτικά όργανα και στοιχεία τζαζ, κλπ. Η Φαιρούζ, με τη θεική φωνή και την ερμηνεία της, ήταν το μέσο για την ανάδειξη του.)

    Η μόνη μου παρατήρηση στην κριτική της Συκκα είναι οτι παρέλειψε να αναφερθεί, σύντομα έστω, στην κοινωνικο-πολιτική σημασία του φαινομένου Φαιρούζ για τον αραβικό κόσμο, και για τη Μεσόγειο γενικά, όπως έκαναν ο Ανδρέου και ο Ξυδάκης.

    Στάθηκα σε μερικές λέξεις και φράσεις της Συκκα, που έτυχε να χρησιμοποιήσω στη δική μου περιγραφή της ερμηνείας της Φαιρούζ στο σχετικό ποστ που ανέβασα.

    Ούτε ένα χαμόγελο δεν μας έσκασε. Ομως οι ιέρειες δεν χαμογελάνε. Μια κουβέντα δεν είπε. Μερικοί παραξενεύτηκαν. Τους φάνηκε στητή για τα γούστα τους. Αυστηρή και ακίνητη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Σας ευχαριστώ που περάσατε. Ουσιαστικά διαπιστώνω ότι και στις κριτικές αλλά και σε όσα αναφέρουμε εσείς κι εγώ, κοινός τόπος είναι το θεϊκό στοιχείο. Δεν είναι αυτό καθόλου τυχαίο. Η ίδια η συναυλία της Fairuz είχε πολλά υπερβατικά στοιχεία. Όσοι από τους παρόντες ήταν πραγματικά εκεί, διαπίστωσαν πως υπήρχε κάτι το παράξενο, μια πρωτόγνωρη αίσθηση. Ακόμα το γεγονός ότι έπρεπε να περάσουν τόσα χρόνια για να γίνει η πρώτη συναυλία της στην Ελλάδα, συνδυασμένη με την πρώτη παρουσία της εδώ, παρά το ότι είχε τραγουδήσει σε χώρες πολύ πιο απομακρυσμένες μουσικά από το κλίμα της, μια σημαδιακή ημερομηνία (07-07-07) είναι αρκετά περίεργο.
    Ήταν θείο δώρο η φωνή της, ήταν θείο δώρο ή συνάντηση και η συνεργασία της με τους κορυφαίους αυτούς μουσικούς,ήταν θείο δώρο...ήταν αληθινά θείο δώρο για μας το να βρεθούμε στο Ηρώδειο αυτή τη βραδιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Και εγώ διάβασα ότι η βραδιά ήταν εκπληκτική. Θα ήθελα να παρευρεθώ, αλλά οι αποστάσεις είναι λίγο μεγάλες.

    Βρήκα στο blog μας ένα σχόλιο που είχες κάνει στα ψηφιδωτά της Αγίας Σοφίας και θυμήθηκα πως έχω καιρό να σε επισκεφτώ. Κάνεις αρκετές ανανεώσεις. Μπράβο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Πραγματικά υπέροχη βραδιά.
    Μακάρι όμως να ξαναέλθει και να μπορέσεις να τη δεις και κυριως να την ακούσεις.
    Ευχαριστώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή